Przejdź do głównej zawartości

Ustawienia w piłce siatkowej


Ustawienie początkowe zespołów określa porządek rotacji zawodników na boisku. Porządek ten musi być zachowany w ciągu całego seta. Po dostarczeniu kartki z ustawieniem początkowym zespołu do sędziego drugiego lub sekretarza, w ustawieniu zawodników nie może być dokonana żadna zmiana poza zmianą regulaminową.

Błędy ustawienia oraz ich skutki

W momencie uderzenia piłki przez zagrywającego, każdy zespół musi znajdować się na własnej stronie boiska, ustawiony zgodnie z porządkiem rotacji (z wyjątkiem zawodnika zagrywającego). Po wykonaniu zagrywki zawodnicy mogą się przemieszczać i zajmować dowolną pozycję na swojej stronie boiska i w wolnej strefie.

Trzej zawodnicy znajdujący się wzdłuż siatki to zawodnicy linii ataku – zajmują pozycje: 4 (lewy ataku), 3 (środkowy ataku) i 2 (prawy ataku). Trzej pozostali zawodnicy są zawodnikami linii obrony – zajmują pozycje: 5 (lewy obrony), 6 (środkowy obrony) i 1 (prawy obrony). Każdy z zawodników linii obrony musi znajdować się dalej od siatki niż odpowiadający mu zawodnik linii ataku.

Zespół popełnia błąd ustawienia, jeżeli którykolwiek z grających zawodników w momencie uderzenia piłki przez zagrywającego nie zajmuje regulaminowej pozycji na boisku. Dotyczy to również sytuacji, gdy zawodnik znajduje się na boisku w wyniku zmiany nieregulaminowej.

Jeżeli zawodnik zagrywający popełni błąd zagrywki w momencie uderzenia piłki, błąd ten uważany jest za pierwszy w stosunku do błędu ustawienia. Jeśli po uderzeniu piłki zagrywka stanie się błędna, błąd ustawienia będzie liczony jako pierwszy.

Jeśli przed rozpoczęciem seta stwierdzono niezgodność między dostarczonym początkowym ustawieniem zespołu a ustawieniem zawodników na boisku, ustawienie to należy skorygować (bez konsekwencji).

Jeżeli rozbieżności zaistniałe między ustawieniem na boisku a tym wpisanym na kartce z ustawieniem początkowym zespołu zauważono później, zespół musi ustawić się prawidłowo. Wszystkie punkty zdobyte przez ten zespół od momentu powstania rozbieżności do momentu ich wykrycia są anulowane. Zespół przeciwny zachowuje dotychczas zdobyte punkty i dodatkowo przyznaje mu się punkt i następną zagrywkę.

W skrócie: błąd ustawienia sprawia iż, zespół przeciwny zdobywa punkt i zagrywkę a ustawienie zawodników jest korygowane.

Porządek rotacji określony jest przez ustawienie początkowe zespołów i kontrolowany jest w zakresie kolejności wykonywania zagrywki i ustawienia zawodników podczas seta.

Jeśli zespół odbierający zdobywa prawo do wykonywania zagrywki, zawodnicy dokonują rotacji, przesuwając się o jedną pozycję zgodnie z ruchem wskazówek zegara: zawodnik z pozycji 2 przechodzi na pozycję 1 i będzie zagrywał, zawodnik z pozycji 1 przechodzi na pozycję 6 itd.

Błąd rotacji powstaje, gdy zagrywka nie jest wykonana zgodnie z porządkiem rotacji. Prowadzi to do następujących konsekwencji: zespół przeciwny zdobywa punkt i prawo do zagrywki a porządek rotacji zawodników jest korygowany.

Dodatkowo sekretarz zawodów powinien określić, w którym momencie powstał błąd, i wszystkie punkty zdobyte przez zespół popełniający błąd od momentu jego powstania muszą zostać anulowane. Punkty zdobyte przez przeciwnika zostają zachowane. Jeśli nie można ustalić momentu powstania błędu, anulowanie punktów nie następuje, a jedyną konsekwencją dla zespołu popełniającego błąd jest przyznanie punktu i zagrywki zespołowi przeciwnemu.

Warianty ustawień
Ustawienie I

Rozgrywający (R) wbiega pod siatkę za przyjmującego znajdującego się w linii ataku (2/P). W tym ustawieniu najczęstszym błędem jest zbyt wczesne wejście rozgrywającego do pierwszej linii (może to zrobić dopiero po uderzeniu piłki przez zawodnika serwującego drużyny przeciwnej). Atakujący przygotowuje się do ataku z lewego skrzydła (nie ma czasu na przemieszczenie się na prawe skrzydło), natomiast przyjmujący 1 (2/P) gotowy jest do przyjęcia zagrywki, a następnie ataku z prawego skrzydła. Przyjmujący 2 (5/P) po przyjęciu zagrywki gotowy jest do ataku z drugiej linii. Warty odnotowania jest także fakt, iż rozgrywający nie może blokować, ani kiwać (jest na prawach zawodnika obrony). 

Ustawienie VI

W tym ustawieniu rozgrywający (R) znajduje się w VI strefie i wchodzi pod siatkę. Natomiast atakujący i środkowy zamieniają się pozycjami. Ważne jest by atakujący był bliżej linii środkowej niż rozgrywający (R wchodzi z linii obrony do linii ataku). Środkowy (3/S) musi być bliżej linii bocznej niż atakujący. Rozgrywający powinien przebywać między przyjmującym (2/P) i libero, ponieważ zgodnie z ustawieniem znajduje się w środku linii obrony. Ponadto przyjmujący (2/P) i libero muszą być bliżej linii bocznych niż rozgrywający. Podobnie jak w pierwszym ustawieniu tutaj również rozgrywający nie może blokować, ani kiwać (jest na prawach zawodnika obrony). 

Ustawienie V

Rozgrywający wchodzi pod siatkę z V strefy (lewa obrona). Środkowy musi być bliżej linii środkowej niż rozgrywający. Przyjmujący w pierwszej linii (5/P) powinien znajdować się bliżej siatki niż drugi przyjmujący (2/P). Ponadto rozgrywający musi być bliżej lewej strony boiska niż przyjmujący (2/P).

Ustawienie IV

Rozgrywający wbiega z IV strefy na prawą stronę linii ataku. Przyjmujący (5/P) przemieszcza się do lewego ataku, by atakujący miał możliwość zbicia z drugiej linii z prawego ataku. Drugi przyjmujący (2/P) i libero przesuwają się w linii obrony o jedną pozycję w prawą stronę (odwrotnie do ruchu wskazówek zegara). Pozwala to przyjmującemu na (ewentualny) atak z VI strefy. W tym ustawieniu przyjmujący (5/P) musi znajdować się bliżej siatki niż atakujący. Natomiast rozgrywający powinien być bliżej lewej linii niż środkowy znajdujący się w linii ataku (6/S).

Ustawienie III

Rozgrywający znajduje się w III strefie. W tym ustawieniu atakujący i przyjmujący (5/P) zamieniają się pozycjami, by atakujący mógł atakować z prawego ataku z drugiej linii. Przyjmujący (5/P) może wykonać atak z VI strefy. Należy pamiętać, że przyjmujący (2/P) musi znajdować się bliżej siatki niż środkowy/libero.

Ustawienie II

W tym ustawieniu rozgrywający jest w II strefie (prawy atak). Przyjmujący (2/P) musi znajdować się bliżej siatki niż drugi przyjmujący (5/P). Atakujący szykuje się do zbicia z prawego ataku z drugiej linii natomiast przyjmujący (2/P) wykonuje atak z lewej strony boiska. 


Wszystkie powyższe ustawienia pokazują sytuację, gdy zagrywa drużyna przeciwna. Przejścia przy własnym serwisie (ustawienia początkowe) znajdują się na obrazkach załączonych do ustawień (biało-czarny prostokąt).

Warto również obejrzeć materiał video: https://www.youtube.com/watch?v=nx2rIngytQs

Artykuł powstał na bazie oficjalnych przepisów gry w piłkę siatkową (2013-2016), w oparciu o analizę ogólnodostępnej publikacji Komisji Szkolenia i Kwalifikacji Wydziału Sędziowskiego DZPS Wrocław oraz materiałów udostępnionych autorowi na kursie instruktora siatkówki.

Sympatyków piłki siatkowej zapraszam także na fan page https://www.facebook.com/technicznastronasiatkowki/.

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Obrona i asekuracja w piłce siatkowej – teoria i praktyka

Przyjęcie w piłce siatkowej

Atak w piłce siatkowej

 

Rozegranie w piłce siatkowej

 

Analiza wpływu rozkładu i skuteczności ataku ze względu na pozycję rozrywającego

Andrea Gardini – Blok

Pistolet VIS wz. 35 – broń której zazdrościli nam nawet Niemcy