Atak w piłce siatkowej

 

Atak to najbardziej „dochodowa” umiejętność w siatkówce. Jak pokazały badania statystyczne, zespół z lepszą o 6% efektywnością ataku ([skuteczne ataki – błędy w ataku – ataki zablokowane] : liczbę ataków) wygrywa spotkania w ponad 80% przypadków. Dlatego w głównej mierze podczas treningu powinniśmy stosunkowo sporo czasu poświęcać na doskonalenie tego elementu. Rodzaj i siła ataku powinny być zależne od jakości rozegrania/wystawy oraz ustawienia bloku i obrony przeciwnika. Każda metoda na zdobycie punktu jest dobra. Im większy „repertuar” w ofensywie, tym lepiej. Nie ma znaczenia czy zdobędziemy punkt po mocnym ataku, plasie, kiwce czy ataku blok-out.

Charakterystyka ataku i przepisy

Zgodnie z przepisami gry: każde zagranie, w wyniku, którego piłka kierowana jest na stronę przeciwnika – z wyjątkiem zagrywki i bloku – jest atakiem. Atak staje się spełniony w momencie, gdy piłka przekroczy całkowicie pionową płaszczyznę siatki lub zostanie dotknięta przez przeciwnika.

Istnieją również ograniczenia związane z atakiem

• Zawodnik linii ataku może wykonać spełniony atak, uderzając piłkę znajdującą się na dowolnej wysokości, pod warunkiem, że ma kontakt z piłką w swojej przestrzeni. Zawodnik linii obrony może wykonać spełniony atak uderzając piłkę znajdującą się na dowolnej wysokości spoza strefy ataku, przy czym: podczas odbicia się, stopa (stopy) zawodnika nie może dotykać ani przekraczać linii ataku oraz zawodnik linii obrony może także wykonać spełniony atak znajdując się w strefie ataku, jeżeli w momencie uderzenia, co najmniej część piłki znajduje się poniżej górnej krawędzi siatki. 

• Żaden zawodnik nie może wykonać spełnionego ataku uderzając piłkę z zagrywki przeciwnika, gdy piłka znajduje się nad strefą ataku i jest całkowicie powyżej górnej krawędzi siatki.

• Jeżeli libero wykonuje spełniony atak, a piłka w momencie uderzenia znajduje się całkowicie powyżej górnej krawędzi siatki zostanie odgwizdany błąd. Podobnie w przypadku, gdy zawodnik wykonuje spełniony atak, uderzając znajdującą się całkowicie powyżej górnej krawędzi siatki piłkę, wystawioną palcami sposobem górnym przez libero znajdującego się w swojej strefie ataku.

Atak od strony biomechaniki

Biomechanika to nauka badająca ruch człowieka poprzez analizę fizyki systemów biologicznych. Można ją podzielić na siły wewnętrzne i zewnętrzne. Siły wewnętrzne składają się z mięśni, stawów i innych sił, podczas gdy siły zewnętrzne składają się z grawitacji, siły reakcji podłoża i innych. Siły wewnętrzne są związane z czynnością motoryczną i obciążeniami mechanicznymi kończyn. Podstawy siatkówki, niemal zawsze muszą być zgodne z prawidłowymi zasadami biomechaniki. W ten sposób nie tylko osiąga się wysoki poziom sportowy, ale także zmniejszeniu ulega liczba urazów. 

Tradycyjny typ ataku obejmuje nabieg prawie zawsze prostopadle zarówno do siatki, jak i lecącej piłki oraz odbicia z dwóch stóp. Problemy pojawiają się, gdy atak następuje ze strefy II (prawe skrzydło). Wówczas, przy mnie dokładnej, niedociągniętej do antenki piłce siatkarz często obraca się, biodra idą w lewo, powodując zauważalną utratę siły ciągu i negatywną sytuację biomechaniczną. Rozwiązaniem ataku z II jest trzymanie bioder równolegle do siatki. W ten sposób uderzający może wytworzyć znaczny nacisk obrotowy, który jest przenoszony na piłkę. Zwykle praworęczny zawodnik z IV strefy wykonuje nabieg pod kątem 45° do siatki, ze środka pod kątem ok. 90° i z II strefy pod kątek około 90° z tendencją do naskoku w kierunku środka boiska.

Interesujące jest obserwowanie siatkarza z tyłu. Linia sił dla praworęcznego gracza powinna zaczynać się w miejscu kontaktu ręki z piłką, przecinać ramię atakującego, środek ciężkości, lewą nogę napastnika i zakończyć się na lewej stopie. Ta linia musi być pionowa, aby była prawidłowa. Zawodnik, który w ten sposób atakuje piłkę, jest w stanie nadać piłce znacznie większą prędkość, kontrolować ją i uderzać na maksymalnej wysokości. Odejście od tej linii może zmniejszyć zarówno siłę, jak i kontrolę, przyczyniając się również do wystąpienia urazów barku.

Długość rozbiegu do ataku jest w sporej mierze kwestią indywidualną, zależną od przewidywanego miejsca ataku oraz dyspozycji szybkościowych zawodnika. Właśnie od szybkości wykonania rozbiegu będzie zależeć dynamika całego ataku. W trakcie rozbiegu następuje przygotowanie ciała do naskoku poprzez energiczne odprowadzenie kończyn górnych w tył w skos. Tuż przed dotknięciem podłoża nogą wykroczną (jeszcze w fazie lotu naskoku) rozpoczyna się praca zamachowa ramion w przód oraz ma miejsce największe obniżenie położenia środka ciężkości (pomimo trwania fazy lotu do naskoku).

W momencie kontaktu stopy nogi wykrocznej z podłożem rozpoczyna się faza odbicia - następuje stopniowe wznoszenie środka ciężkości ciała oraz kontynuowana jest praca zamachowa kończyn górnych. Odbicie następuje niekiedy na dwa tempa. Pierwsza traci kontakt z podłożem noga z dłonią atakującą, natomiast noga przeciwna jest wówczas dalej wysunięta do przodu. Powoduje to skośne ustawienie ciała do siatki i sprzyja rotacji tułowia podczas łuku napiętego ciała w fazie lotu. W momencie odbicia kończy się zamachowa, symetryczna praca kończyn górnych. Dłoń atakująca podąża w tył za głowę. Przeciwna w przód i w górę (stabilność lotu, wyższy wyskok, mocniejszy atak). Następuje grzbietowe wygięcie tułowia i odmach kończyn dolnych, pogłębiony ugięciem kończyn dolnych w stawach kolanowych oraz rotacja tułowia (dzięki cofnięciu barku dłoni atakującej do tyłu i odwiedzeniu łokcia w bok i w tył). Podkurczenie podudzi (by zachować moment pędu), zmiana położenia miednicy i rozciągnięcie mięśni brzucha - wyzwala większą siłę. Odwodzenie łokcia i cofnięcie barku powoduje maksymalne, wstępne rozciągnięcie mięśni obręczy barkowej i kończyny górnej, odpowiedzialnej za pracę zamachową ramienia. W momencie, gdy rozpoczyna się ruch zgięcia tułowia, dłoń atakująca podąża jeszcze w tył względem tułowia, zajmując położenie z tyłu głowy na wysokości ucha. Następnie dochodzi do prostowania nóg w stawach kolanowych, rozpoczyna się skurcz mięśni brzucha, powodujący zgięcie tułowia i zniknięcie jego rotacji. Staw barkowy przesuwa się do przodu, a łokieć podąża w kierunku głowy, przyjmując położenie z jej boku na wysokości ucha. Dopiero w tym momencie dłoń atakująca znajduje się na linii łopatek i rozpoczyna się faza prostowania kończyny górnej w stawie łokciowym.

W momencie uderzenia atakująca kończyna górna, tułów i nogi znajdą się niemal w linii. Tułów lekko zgięty, przedramię wyprostowane, lewa ręka, która daje równowagę, skierowana w dół. Piłka uderzana jest tuż poniżej maksymalnego zasięgu ręki atakującej. Aby piłka została uderzona jak najwyżej, łokieć również powinien wówczas znajdować się również wysoko. Wykończenie uderzenia następuje wskutek dłoniowego zgięcia nadgarstka. Po uderzeniu piłki ma miejsce szybkie przyciągnięcie dłoni atakującej do tułowia, co uwidacznia się wzrostem prędkości dłoni względem tułowia. Lądowanie na śródstopiu (nie zawsze) obydwu nóg, stopy w kierunku rozbiegu. Wśród siatkarzy można zaobserwować tendencję do lądowania najpierw na lewą nogę, później na prawą. Amortyzacja z ugięciem nóg w stawach kolanowych i skokowych, następnie przeniesienie ciężaru ciała do tyłu.

Teoria

Zajmij pozycję do rozbiegu. Ustaw się za linią trzeciego metra. Obserwuj przyjęcie i rozgrywającego. Szybkość rozbiegu zależna jest od wystawy oraz predyspozycji zawodnika. Ważne, aby nie rozpoczynać rozbiegu, dopóki piłka nie zostanie wystawiona, w przeciwnym razie wyskoczysz do ataku, zanim będziesz miał szansę uderzyć. Jeśli jesteś praworęczny w klasycznym rozbiegu trzykrokowym, powinieneś mieć prawą nogę z przodu, by zakończyć sekwencję lewą stopą (lewa-prawa-lewa). Analogicznie, jeśli jesteś leworęczny na odwrót (lewa noga z przodu, sekwencja stóp prawa-lewa-prawa). Podczas rozbiegu odchyl ręce do tyłu, aby przygotować się do uderzenia. Pierwszy krok jest przeważnie krótszy, wolniejszy (by ewentualnie skorygować nabieg w stosunku do wystawy), drugi dłuższy i szybszy. Wszystko zależy od położenia piłki. Jeśli piłka jest bliżej ciebie, zrób krótki (drugi) krok, jeśli dalej, zrób dłuższy (drugi) krok. Ostatni krok (w rozbiegu trzykrokowym) powinien być wykonany tą samą stopą, co pierwszy (praworęczni lewą nogą, leworęczni prawą). 

Uwaga: Biomechanika została szczegółowo wyjaśniona szczegółowo wyżej, więc tutaj ją pominę.

Podobnie, jak w przypadku przyjęcia, przydatną umiejętnością będzie nauka korzystania jednocześnie z zarządzania ruchem sakadowym  [mimowolne ruchy oka, które wykonywane są podczas obserwowania obiektów oraz ruch oka w reakcji na pojawienie się na peryferiach pola widzenia obiektu, który przyciąga uwagę] oraz śledzenia wizualnego w celu kontroli piłki i ustawienia bloku/obrony przeciwnika. Dla początkujących proces ten jest nieco problematyczny, ponieważ często uwaga pozostaje zbytnio skupiona na piłce, może to skutkować złym wyborem kierunku ataku. Należy przyzwyczaić się do uważnego wpatrywania w piłkę i podążania za nią wzrokiem od momentu, gdy jest w dłoni rozgrywającego. 

Końcowa decyzja o wyborze konkretnej wersji ataku oraz kierunku, zależy od sytuacji, umiejętności technicznych, taktyki i indywidualnych upodobań. Uderzenia piłki następuje naturalnie otwartą dłonią z aktywnym ruchem nadgarstka – dłoń nakrywa piłkę. Praca nadgarstka umożliwia kontrolę lotu piłki. Należy opuścić rękę za piłką wzdłuż ciała. Gwarantuje to, że nie straci się rozpędu podczas uderzenia. Faza lotu kończymy oczywiście lądowaniem, które nie zawsze następuje na dwie nogi. 

Rodzaje tempa wystawy: I tempo (środkowi), szybka/quick, normalna/super i wysoka/high

Quick - możliwie najszybsza wystawa na skrzydło z zachowaniem niskiej paraboli lotu. Celem takich piłek jest zgubienie bloku (często wymusza pilnowanie środkowego) i utrudnienie przeciwnikowi ustawienia obrony. Jednocześnie sprawia wiele problemów, ponieważ nawet drobna niedokładność, może sprawić trudność atakującemu.

Super - piłka pomiędzy szybką a wysoką, może być „lekko podwieszona”, by wykorzystać zasięg w ofensywie danego zawodnika. Zapewnia największą elastyczność. Wymaga dokładności od rozgrywającego, ponieważ atakujący nie ma możliwości dostosowania swojej pozycji względem piłki (zdecydowana większość wystaw to quick lub high). Zastosowanie: gdy piłka jest dograna pozytywnie lub perfekcyjnie, lecz zawodnik nie jest gotowy do pójścia na „szybką/quicka”.

High - najwolniejsza i (w teorii) najbardziej dokładna oraz najwyższa wystawa do skrzydła. Daje czas na ocenę trajektorii lotu piłki, aby dokładnie określić czas i pozycję do ataku. Atakujący dzięki temu lepiej „widzą” pozycję bloku przeciwnika. Stosuje się przeważnie w przypadku niedokładnego przyjęcia oraz po obronie. O zgubieniu bloku nie ma mowy, dlatego przyjmujący/atakujący nabijają piłkę o blok, kiwają za blok, bądź uderzają „w szew bloku”, po długiej przekątnej lub prostej. Atak na piłce wysokiej powinien być najczęściej trenowany, gdyż przy potrójnym bloku, atakujący wygrywa zaledwie 3 na 10 ataków. Idealnie byłoby wystawić piłkę około 1 m od bloku i około 1 m od linii bocznej. Chociaż w przypadku praworęcznego przyjmującego/atakującego w IV strefie statystycznie lepiej jest dograć bliżej siatki (podobnie w przypadku leworęcznego atakującego w II strefie). Wysoka piłka do I strefy najczęściej kończy się niepowodzeniem.

Najważniejsze kwestie w ataku

Kierunek. Jak poprawić? Zacznij od prawidłowej techniki (zwróć uwagę na biomechanikę oraz wskazówki w dalszej części tekstu). Ćwicz uderzenia w cele np. matę umieszczoną w konkretnych strefach (prosta, przekątna). Trenuj z atrapą bloku/prawdziwym blokiem (starając się go omijać, uderzając w wolne kierunki). Zakładaj cele, gdzie chcesz trafić (po prostej, po skosie). W treningu 6 vs 6 blok może np. raz ustawiać prostą, raz skos lub zamknąć najlepszy/ulubiony kierunek danego atakującego.  

Zasięg. Jak poprawić? Ponownie, zacznij od prawidłowej techniki. Ćwicz siłowo (nie tylko nogi ;) ). Można podnieść siatkę o 5-10-15 cm i atakować na wyższej niż zwykle wysokości. Innym sposobem jest montowanie gumy na antenkach, około 30 cm powyżej górnej taśmy i atak nad tą gumą. Kolejnym atakowanie nad atrapą bloku czy nad prawdziwym blokiem. Następnym atak po obronie/przyjęciu/w kontrze/na wysokiej piłce w celu poprawy odczytu trajektorii lotu piłki i dostosowania nabiegu oraz wyskoku. 

Moc. Jak poprawić? Zwróć uwagę na odpowiednią technikę (nie tylko samego ruchu ramienia, szczegóły w biomechanice). Wykorzystuj pełny potencjał szybkościowy (bardzo dużo zależy od rozbiegu). Timing, odległość, pierwszy krok wolny, później przyspieszenie i używanie pełnej siły nie tylko podczas meczu. Niekiedy na treningu także trzeba atakować na 100%, by później mieć kontrolę piłki, przy pełnej sile. Dodatkowo oczywiście ćwicz siłowo. 

+ zmienność ataku i jego tempa

Gdzie najczęściej wpadają piłki?

Amerykanie w postaci map ciepła pokazali w które sektory boiska wpadają atakowane piłki (patrząc od strony drużyny broniącej). Wyniki nie są zaskakujące. Bez względu na płeć czy kategorię wiekową, większość piłek wpada od 3-4 metra i dalej, głównie w VI strefę oraz jej obrzeża.   

W przypadku analizy ataków z IV strefy, również brak sensacji. Jednak dzięki temu być może chociaż część z Was zrozumie, dlaczego zespoły tak a nie inaczej ustawiają się w obronie.

WSKAZÓWKI TECHNICZNE

Atak ze skrzydła + pipe

• Jeżeli atakujący ma grać szybko (bez względu na to, z którego miejsca na boisku atakuje) to najważniejszy jest jego rozbieg. Na piłce szybkiej pierwszy krok lewej nogi (zawodnika praworęcznego, dla leworęcznego na odwrót), następuje w tym samym momencie, co dotknięcie piłki przez rozgrywającego i dalej prawa-lewa. Zawodnik powinien być przygotowany do rozbiegu na linii około 4 metra lub w przypadku pipe'a około 6-7 metra.

• Rozpoczęcie rozbiegu i sam rozbieg (w przypadku atakującego) będącego w I strefie powinien odbywać się lekkim łukiem wzdłuż linii, by mieć możliwość ataku zarówno po prostej, jak i po skosie. W przypadku ataku zza linii 3 metra, gdy bierze się rozbieg spoza boiska i piłka nie „dojdzie” w wyznaczone miejsce nie ma możliwości uderzenia jej po prostej.

• Zbyt wczesny wyskok może skończyć się uderzeniem w siatkę, zbyt późny niewykorzystaniem całej mocy oraz nierzadko przebiciem piłki dwoma rękoma. Potrzeba wielu powtórzeń i dobrego wyczucia czasu, aby za każdym razem idealnie zsynchronizować atak z wystawioną piłką.

• Z czysto technicznego punktu widzenia, przy założeniu dokładnych wystaw (jak doskonale wiemy, z tym bywa różnie), należy skakać tak, aby piłka była dla nas „neutralna”, czyli znalazła się w jednej linii z atakującym ramieniem. Gdy piłka spada na prawą/ lewą stronę ramienia, za bardzo z przodu czy za plecy, możliwości ataku zostają znacząco ograniczone. Skacząc tak, by piłka spadała bezpośrednio nad i nieco przed atakującym ramieniem, kierunek oraz opcja uderzenia są zależne wyłącznie od danego siatkarza.

• Bardzo ważne jest ustawienie stóp w kierunku strefy V przeciwnika (gdy atakujemy z lewego skrzydła) i w kierunku V - VI strefy przeciwnika (gdy atakujemy z prawego skrzydła) w ostatnim kroku rozbiegu oraz ustawienie tułowia. Z takiej pozycji zawodnik może atakować we wszystkich kierunkach.

• Nauka dostrzegania zawodników blokujących drużyny przeciwnej to bardzo istotna umiejętność. Mocny atak bez trzymania zasięgu i kierunku prawdopodobnie zakończy się punktowym blokiem przeciwnika. Warto zatem spoglądać kątem oka (szczególnie) na środkowego, który najlepiej ustawia ręce na siatce.

• Ataki do około 30 cm nad górną taśmą zwykle kończą się punktowym blokiem przeciwnika (piłka spada wówczas niemal pionowo w dół). Dlatego nie ściągajmy piłki za wszelką cenę.

• Gdy gracze chcą uderzać mocniej, napinają mięśnie obręczy barkowej i nie mogą wyzwolić szybkiego zamachu. Próbując go przyspieszyć, zwykle cierpi na tym dokładność, dlatego należy nad tym pracować. John Kessel, czyli jeden z najbardziej cenionych trenerów i wykładowców w USA powtarza: najpierw siła, potem dokładność. Od autora: Nie twierdzę, że to jedyna słuszna koncepcja. Niech każdy sam sobie wyrobi własną opinię na ten temat. Według Amerykanina dokładności ataku należy szukać wraz z szybkością piłki, a nie jej kosztem. Trzeba być cierpliwym. Dać sobie czas na rozwój. Dokładniejsi stajemy się w miarę upływu czasu. Spora część mocy w ataku pochodzi z „momentu obrotowego”. Kluczem będzie otwarcie się (pozycja jak do strzelania z łuku) po odbiciu od parkietu, jak najszybszy zamach oraz atak z możliwie największą siłą, idącą w parze z dokładnością. Wyczucie czasu jest tutaj niezbędne, a nauka zajmuje (niestety) dużo czasu. Jednak nie od razu Kraków zbudowano ;) 

• Jeżeli nie ma możliwości minięcia bloku, atakujmy po długich kierunkach, blisko linii końcowej boiska (prosta lub skos), bądź w górną część bloku, dokładając siłę lub starajmy się wykorzystać plas (na zawodnika rozgrywającego/atakującego) lub blok-out, kiwkę (za blok lub w środek boiska). W przypadku nierównego bloku warto spróbować uderzenia w „szew” bloku. Jeżeli wystawa jest niedokładna, zbyt blisko siatki warto skorzystać z bloku przeciwnika. Przy tego typu próbach trzeba pamiętać, by atakować w górną część dłoni (z dużą siłą) czy skraj dłoni/ramion z charakterystycznym ruchem nadgarstka. Sam ruch powinien być szybki, inaczej (szczególnie w przypadku przepychanek na siatce) sędzia może odgwizdać błąd zbyt długiego kontaktu z piłką. W końcu siatkówka to nie piłka ręczna. Chociaż Aleksander Śliwka niekiedy z powodzeniem potrafi grać na granicy obu dyscyplin <śmiech>. Inną możliwością wykorzystania bloku jest nabicie piłki o niego, asekuracja i ponowienie akcji w nadziei na lepszą wystawę.

• Pipe (atak z VI strefy), nie powinien „zazębiać się” z I tempem. Inaczej istnieje ryzyko wpadnięcia na siebie dwóch graczy. Jeżeli środkowy idzie do ataku bardziej do IV (lewa strona siatki), pipe należy przesunąć nieco w prawo. Jeżeli środkowy idzie do ataku bardziej do II (prawa strona siatki), pipe należy przesunąć nieco w lewo.

• Atak non stop w tym samym tempie i kierunku bardzo szybko zostanie odczytany, co znacząco ułatwi przeciwnikowi obronę. Najlepsi zawodnicy potrafią nie tylko uderzać zarówno po prostej/skosie/ciasnym skosie/bloku, lecz również kiwnąć czy splasować. Im większy repertuar zagrań, tym lepiej. Co jakiś czas trzeba zmieniać tempo, kierunek i opcję ataku. Ciężej będzie przewidzieć kolejny ruch. Około 80% piłek powinniśmy atakować mocno a 20% plasować/kiwać. Jednocześnie błędna ocena ataku jest bardziej powszechna niż właściwe wyczucie czasu do wyskoku.

• Pracujmy nad kątem uderzenia. Szukajmy dziur w bloku i obronie przeciwnika, by rywale mieli problem z obroną ataku. Wykorzystujmy ich słabe punkty. Ćwiczmy celność, zwłaszcza z trudnych piłek (długa przekątna, prosta, blok-out).

Atak z I tempa

Najbardziej efektywny atak w siatkówce. Przy dobrym przyjęciu oraz rozegraniu/wystawie atak z I tempa statystycznie będzie najskuteczniejszą opcją w ofensywie.

Aby dobrze atakować z I tempa trzeba zwrócić uwagę na kilka elementów:

• Pozycję startową

• Typ najścia. Należy dążyć do najście było jak najszybsze. Jednak nie zawsze środkowy musi wykonać dwa kroki. Czasami trzeba zaatakować bez najścia, niekiedy tylko z jednym krokiem do ataku. Pierwszy krok jest zwykle krótszy, drugi w zależności od przyjęcia. Środkowy w głównej mierze powinien zwrócić uwagę na trajektorię przyjęcia. Każde przyjęcie ma inne tempo i wysokość. Zawodnik obserwując to może dostosować czas najście do ataku.

• Gdzie następuje wyskok? Środkowy odbija się zwykle około 1-1,5 metra od siatki.

• Czy zawsze środkowy powinien skakać „do przodu”? Według Andrei Gardiniego - tak, ponieważ przenosimy cały „transfer siły” na piłkę. Gdy naskok jest bliżej siatki środkowy musi się nieco odchylić, by wykonać atak. Wówczas siła ataku jest dużo mniejsza. 

• Odpowiedni moment/tempo, by wykonać wyskok. Kiedy skaczemy? Wszystko zależy od wystawy. Jednak powinniśmy wykonywać atak ze środka jak najszybciej. 

• Ruch ramienia (przyspiesza lub opóźnia atak). Jak wykorzystujemy ramię? Kiedy nie mamy idealnej piłki powinniśmy wykorzystywać szybkość przedramienia.

Bardzo ważnym zadaniem jest odbicie zawodnika środkowego w ten sposób, aby piłkę miał zawsze przed sobą.

Najczęstsze problemy

• Wyskok z prawą nogą z przodu (praworęczni)/ lewą z przodu (leworęczni). Korekta: przed rozpoczęciem nabiegu wystawić prawą (praworęczni)/ lewą (leworęczni) nogę z przodu. Wówczas sekwencja rozpocznie się od przeciwnej nogi i problem zostanie szybko rozwiązany. 

• Dostosowanie rytmu rozbiegu i miejsca odbicia do trajektorii wystawionej piłki. Korekta: praktyka, ponieważ każda piłka jest inna. Młodzi zawodnicy mają tendencję do nieodchodzenia wystarczająco daleko od siatki, aby wykonać odpowiedni nabieg lub rozpoczęcia sekwencji zbyt wcześnie, bojąc się, że będą za późno. W pierwszej sytuacji należy postawić pachołek, nakleić taśmę, by każdy wiedział, z którego miejsca powinien rozpoczynać rozbieg do ataku. Druga jest trudniejsza; wysokość, prędkość i położenie piłki zmienia się z każdą wystawą. Trzeba wytłumaczyć, że lepiej jest rozpocząć nabieg nieco później (jednocześnie obserwując rozgrywającego oraz trajektorię lotu piłki) i przyspieszyć w ostatnim kroku, niż zacząć zbyt wcześniej i być pod piłką (wówczas już niewiele można zrobić). Wyczucie czasu jest tutaj kluczowe. Cierpliwości. Praktyka prędzej czy później przyniesie pozytywne rezultaty.

• „Wejście pod piłkę”, czyli wyskok bardziej w przód niż w górę. Korekta: przedostatni krok powinien być szybki i długi. Ostatni krótki i szybki. Tuż przed odbiciem stopa przeciwna do ręki atakującej ustawiona równolegle do siatki. W ten sposób wyskok będzie niemal pionowy. 

• Brak wykorzystania zamachu ramion oraz ruchu nóg (ciało powinno tworzyć napięty łuk). Korekta: poprawa biomechaniki. Szczegóły wyżej. 

• Brak lądowania na obie nogi (dopiero później następuje nauka lądowania również na jedną, przy zachowaniu odpowiednich wytycznych) oraz brak amortyzacji. 

• Uderzenie piłki poniżej optymalnego zasięgu ręki atakującej, głównie dlatego, że łokieć ręki atakującej znajduje się poniżej linii barków. Korekta: poprawa biomechaniki. Szczegóły wyżej. 

• Atak „na oślep” bez konkretnego kierunku. Korekta: wyjaśnienie dlaczego wybieranie prostej lub skosu jest lepszą opcją oraz zastosowanie ćwiczeń na dokładność uderzenia. 

• „Ściąganie” piłki w celu efektownego ataku (często kończy się blokiem przeciwnika). Korekta: zwrócenie uwagi na nieefektywność takich zagrań z reguły wystarcza ;) 

• Atak w siatkę. Korekta: dostosowanie wyskoku do trajektorii lotu piłki. Atak w dalsze sektory boiska, bez nadmiernego „ściągania” piłki nadgarstkiem.  

• W przypadku praworęcznego siatkarza będącego w II strefie - wybijanie się do ataku za linią szerokości boiska. Korekta: zwrócenie większej uwagi na nabieg i wyskok do ataku. 

Filmiki z ćwiczeniami

Nauka sekwencji kroków https://www.youtube.com/watch?v=AjQg0UAr_iY

Sekwencja kroków i praca ramion https://www.youtube.com/watch?v=Ew6LDMu2lBw

Ćwiczenia ataku https://www.youtube.com/watch?v=Er0WQoUu_NA

Ćwiczenia ataku https://www.youtube.com/watch?v=GAG-cJ_YDfk

Ćwiczenia ataku https://www.youtube.com/watch?v=hpln-K_BhFE

Blok-out https://www.youtube.com/watch?v=V24b2Zv1oCY

Aktualizacja: 19.06.2022

Autor: Patryk Wojciech Gęsicki

Korzystając z okazji wszystkich sympatyków siatkówki serdecznie zapraszam na fan page oraz grupę.

Bibliografia

Prof. Biagio Di Mieri, L'attacco e i colpi d'attacco, fipavliguriaponente.it

Daniel Castellani, Atak po przyjęciu, źródło: youtube.com/watch?v=yEe39rhCLTg

Giuseppe Cuccarini, La fase battuta punto, federvolley.it

Pasquale D'Aniello, L'attacco nella pallavolo femminile - Didattica, sviluppo e correzione delle dinamiche di apprendimento, federvolley.it

Andrea Gardini, Wykład na temat ataku, źródło: youtube.com/watch?v=LZg-s2nuWyA

Piotr Graban, Atak – prezentacja 2017

Grzegorz Grządziel, Dorota Szade, Barbara Nowak, Piłka siatkowa, Katowice 2012

John Kessel, How can i spike harder?, usavolleyball.org

Bill Neville, 7 common hitting approach errors and how to fix them, theartofcoachingvolleyball.com

Marco Paolini, Maurizio Moretti, La gestione degli errori in attacco e contrattacco nel volley, calzetti-mariucci.it

Prof. Luca Pieragnoli, Ricettore attaccante, Corso aggiornamento nazionale, federvolley.it

Silvano Prandi, Atak po przyjęciu zagrywki, akademiasiatkowki.com.pl

Roberto Tavola, Biomeccanica della schiacciata, pallavolocisano.it

Edward Superlak, Techniczno-taktyczne przygotowanie do gry, Wrocław 2006

Piotr Tabor, Andrzej Mastalerz, Dagmara Iwańska, Biomechaniczne kryteria skuteczności ataku w siatkówce, Sport Wyczynowy 2004 nr 1/2

oraz własne przemyślenia

Na końcowy kształt tekstu wpływ miały także następujące osoby: Piotr Graban, Piotr Karlik (wersja 2022) oraz Bartosz Wojtal (wersja 2021). Jeszcze raz wielkie dzięki!