Wpływ Ronalda Reagana na upadek komunizmu w Polsce

Wielu historyków uważa, że 40. prezydent Stanów Zjednoczonych przyczynił się do ostatecznej porażki ZSRR. W istocie trudno się z tym nie zgodzić (chociaż trzeba pamiętać również o innych czynnikach). Pełen zakres pomocy przywódcy USA ujawniono dopiero po wyplenieniu komunizmu z Europy Środkowo-Wschodniej.

Ronald Reagan niejednokrotnie podkreślał, że komunizm nie ma szans na przetrwanie. W swoich „płomiennych” mowach wydawał się wyprzedzać nadchodzące wydarzenia. Wojna psychologiczna, którą prowadził nie była oparta tylko na bezpośrednich dyplomatycznych, czy medialnych atakach przeciwko ZSRR. Historycy zgodnie wskazują, że jedna z najważniejszych strategii Reagana polegała na osłabianiu sowietów do tego stopnia, by nie byli w stanie myśleć o ekspansji, lecz skupili się na swoich problemach wewnętrznych.

Właśnie dzięki prezydentowi USA polskie podziemie otrzymało między innymi aparaty fotograficzne, maszyny drukarskie, komputery, krótkofalówki, książki, przekaźniki i tusz. Oczywiście cały ten sprzęt został przewieziony do naszego kraju nielegalnie głównie dzięki agencji CIA. Do dzisiaj nie wiadomo ile tak naprawdę wydano na pomoc Solidarności. Nieoficjalnie mówi się o 50 milionach dolarów co jak na tamte czasy było pokaźną kwotą. Wsparcie wolnych mediów miało ogromne znaczenie na powolny upadek kolosa.

„Tygodnik Mazowsze” w pełni wykorzystał pomoc amerykanów. Znana i szanowana gazeta Solidarności o nakładzie około 50-80 tysięcy egzemplarzy liczyła zaledwie cztery strony (wydania specjalne natomiast osiem). Pomimo tego była „bogata” w treść. Informowano o represjach i polityce opozycji wobec reżimu, zamieszczano wywiady z działaczami Solidarności oraz polskimi i zagranicznymi osobistościami... Ostatni 290. numer tygodnika został wydany 12 kwietnia 1989 roku. Po obradach Okrągłego Stołu większość dziennikarzy przystąpiła do prac nad tworzeniem „Gazety Wyborczej”.

Wzmożona aktywność tygodnika wpłynęła na rozwój Radia Wolna Europa, którego słuchali praktycznie wszyscy posiadający odbiornik. Z polskim odziałem Radia Wolna Europa kontaktowało się w okresie PRL wiele osób mieszkających w Polsce, przekazując materiały zza „żelaznej kurtyny”. Rozgłośnia nadawała audycje informacyjne oraz bloki programowe o tematyce politycznej, ekonomicznej, rolniczej, kulturalnej i religijnej, odgrywając istotną rolę w demokratycznych przemianach w kraju. Siatka osób związanych z Solidarnością zatrudniała się w państwowej telewizji, czy radiu, przez co niejednokrotnie dochodziło do przerywania audycji. Wszystko opanowano do tego stopnia, że nadprogramowe wstawki uruchamiały się dopiero po opuszczeniu studia przez ich twórców. Mimo wyjątkowej czujności oraz ścigania redaktorów i autorów „niecodziennych” audycji władza nie była w stanie zakończyć działalności obu mediów.

Nie bez znaczenia była także osoba Jana Pawła II. Prezydent światowego mocarstwa stanął ramie w ramię z Ojcem Świętym. Obaj sprzeciwiali się sowieckiemu systemowi, obaj stwierdzili również, że Bóg uratował ich w zamachach przeprowadzonych na ich życie, by mogli dalej prowadzić swoją misję. Zarówno Reagan, jak i Jan Paweł II zdecydowali się współpracować, by osiągnąć powyższy cel. Jednak nie licząc papieża oraz niezwykłego zaangażowania wielu osób mało kto pomógł Polsce bardziej niż Reagan. Kiedy Lech Wałęsa został prezydentem powiedział: Staliśmy po dwóch stronach sztucznie stworzonego muru. Solidarność rozwaliła ten mur od wschodu, a od zachodu zrobił to pan. […] tak wiele zawdzięczamy Ronaldowi Reaganowi. My Polacy, zawdzięczamy mu wolność.

Należy pamiętać, iż to właśnie od Polski zaczął się upadek komunizmu w Europie. Niecałe pół roku później blok wschodni rozpadł się i wiele krajów obrało własną ścieżkę. Marsz ku wolności dotarł do NRD, Węgier, Czechosłowacji, Bułgarii oraz Rumunii, gdzie dyktator Nicolae Ceaușescu stanął przed sądem i został rozstrzelany za popełnione zbrodnie. Nikt nie przypuszczał, iż komunizm w Europie Wschodniej przestanie istnieć praktycznie bez większego udziału ze strony wojska.

Wszystkie wyżej wymienione działania stanowią filar walki o europejską wolność. Upadek ZSRR doprowadził do zmiany układu bipolarnego na wielobiegunowy, dzięki czemu miliony mieszkańców Starego Kontynentu zostało uwolnionych spod sowieckiego totalitaryzmu. W Europie zmiany te przypisywane są często inicjatywom oddolnym jak Solidarność w Polsce, czy Aksamitna Rewolucja w Czechosłowacji. Niemniej trudno zapomnieć o wkładzie w obalenie komunizmu przez 40. prezydenta Stanów Zjednoczonych.

W 1991 roku Ronald Reagan został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. Natomiast w 2007 roku Lech Kaczyński przyznał pośmiertnie byłemu prezydentowi USA Order Orła Białego.