Dziś utwory Janusza Korczaka, które skierowane są w pierwszej kolejności do najmłodszego czytelnika. Dlaczego warto podsunąć dziecku książki jego autorstwa? – chociażby dlatego, że pisząc dla najmłodszych Korczak w sposób jasny, przystępny i zrozumiały przedstawił czytelnikowi jego troski, problemy, marzenia, smutki, żale czy rozczarowania. Uwidaczniał wewnętrzny świat dziecka, skupiając się na jego emocjach, przeżyciach, uczuciach. Sięgając po książki Starego Doktora dzieci mogą zrozumieć siebie i swoje potrzeby. Czytelnik dowiaduje się, że jest mądry, niepowtarzalny, że może wiele uzyskać i osiągnąć jeżeli podejmie odpowiednie kroki, i działania. Poprzez bohaterów Korczak również ukazał najmłodszym, że rzeczywistość nie zawsze jest taka jak sobie wyobrażamy. Czasami pojawiają się przeciwności, na które nie ma się wpływu, ale należy podjąć wyzwanie i próbować stawić im czoła.
Pierwszy utwór to „Józki, Jaśki i Franki”, jest to reportaż z kolonii letniej z 1908 roku z Wilhelmówki. To pozytywna opowieść, pełna dziecięcego gwaru, radości, uśmiechu, zapału, pojawiających się na młodzieńczych twarzach. Czytając tę książkę dziecko będzie mogło przenieść się w czasie do przeszłości i przeżyć z bohaterami na nowo ich przygody. Dodatkową zachętą jest fakt, że wszystkie historie przedstawione w utworze są prawdziwe. Czytelnik znajdzie się w świecie, w którym zabawa i aktywny wypoczynek został postawiony na pierwszym miejscu. Dzisiejszy świat najmłodszych zdominowany jest przede wszystkim przez technologię. Poprzez ten utwór być może najmłodszy czytelnik zrozumie, że w świecie wirtualnym nie znajdzie prawdziwych przyjaciół. Dopiero gdy oderwie się od komputera czy komórki i wyjdzie na zewnątrz, zacznie poznawać świat wszystkimi zmysłami. Wybierając tę pozycję chciałam, aby odbiorca zrozumiał, że nic tak nie wpływa na jakość jego życia jak swobodna zabawa podczas, której powstają nowe pomysły, tworzą się zażyłości między uczestnikami. Najmłodszy czytelnik zrozumie, że biorąc udział w różnych zabawach poznaje przed wszystkim siebie, swoje możliwości, widzi swoje wady i zalety. To w zabawie rodzi się myśl twórcza, która pcha do kolejnych przemyśleń i nowych pomysłów. Również rodzice powinni pamiętać, że zabawa spełnia ważną rolę w życiu każdego dziecka „jest głównym mechanizmem rozwoju psychicznego”. To właśnie dzięki niej „dziecko naśladuje, bada, eksperymentuje z różnymi sytuacjami społecznymi i poznaje skutki społeczne. Znajdują w niej ujście: wyobraźnia, potrzeby poznawcze, uczucia, pragnienia i ciekawość. Zabawa odpowiada możliwościom psychicznym dziecka, kształtuje, doskonali sprawność i precyzję ruchową, wzbudza wiarę w swoje siły”. W książce ukazany został również wewnętrzny świat dziecka, cały wachlarz uczuć, trosk, zwątpień, łez lecz i radości, walki, uśmiechów. Można w niej znaleźć wiele z założeń pedagogiki Korczaka.
„Józki, Jaśki i Franki” to również ciekawa lektura dla dorosłych. Czytając ten utwór dorosły uświadomi sobie jak daleko może zaprowadzić dziecko twórcze myślenie. Zapał, chęć, upór, wyobraźnia, która nie ma jakichkolwiek granic jest widoczna, gdy da się dziecku swobodę do działania. Gdzie wszystko jest możliwe, mając w ręce chociażby tylko gałąź, sznurek i szyszkę, bo właśnie wtedy zaczyna się rodzić myśl twórcza.
Druga propozycja to powieść pt. „Bankructwo małego Dżeka”, najmłodszy czytelnik tym razem przeniesie się do świata ekonomii. Zrozumie wartość pieniądza
i pojmie sens głównych pojęć ekonomicznych. Opowiadając historię głównego bohatera Dżeka, Korczak przybliża czytelnikowi podstawowe pojęcia ekonomiczne, rezygnując z naukowych definicji. Wprowadza odbiorcę w świat ekonomii opierając się na prostych przykładach i porównaniach. Najmłodszy czytelnik na pewno pojmie sens takich pojęć jak: „kapitał, rabat, reklama, rachunek, księga handlowa, kredyt, kalkulacja, ryzyko, hurt, strata, wydatki administracyjne, koniunktura, bank, urząd podatkowy, notariusz, kasa pożyczkowa, sprzedaż na raty, gwarancja, pasywa, aktywa, dłużnik, wierzyciel, asekuracja (ubezpieczenie), majątek, zobowiązanie, budżet, urlop”.
Warto pamiętać, aby od najmłodszych lat uczyć dzieci odpowiedzialności i umiejętności gospodarowania swoimi pieniędzmi. Janusz Korczak na przykładzie losów głównego bohatera Dżeka i jego przedsięwzięcia pomału wprowadził czytelnika w świat przedsiębiorczości. Po drodze ukazał różne perypetie, z którymi chłopiec musiał sobie poradzić. Korczak pokazuje najmłodszemu czytelnikowi, że jest samodzielną twórczą jednostką, która może sama wiele osiągnąć. Czytelnik zrozumie, że kierowanie się w życiu odpowiednimi wartościami przyczynia się do kształtowania swojego charakteru i budowania wartościowych relacji międzyludzkich. Mało tego dowiaduje się, że podejmując samodzielne działania może osiągnąć bardzo dużo, ma siłę sprawczą. A kierując się dodatkowo w życiu uczciwością, prawdomównością można zyskać prawdziwych przyjaciół i zbudować wartościowe relacje międzyludzkie.
Książka ta na pewno ukazuje jakie umiejętności i cechy charakteru są potrzebne do prowadzenia handlu – dziś powiemy biznesu. Korczak po raz kolejny pokazał skryty tok myślenia, odczucia, radości, lęki, samotność, rozczarowanie czy onieśmielenie dziecka. Każda decyzja niosła za sobą konsekwencje, z którymi Dżek musiał się zmierzyć. Korczak poprzez postać chłopczyka zaprezentował jak zachowywać się odpowiedzialnie, etycznie, sumiennie. A to wszystko dowodzi, że pojęcia ryzyka, zysku, straty mają też odzwierciedlenie w życiu społecznym i naszej osobistej relacji ze światem. Trzeba umieć liczyć, kalkulować, przewidywać. Ważną kwestią jest umiejętność komunikowania się z innymi, przekonywanie ich do swoich pomysłów i racji. Ważna jest wytrwałość, zaangażowanie, upór, nie zniechęcanie się w przypadku chwilowych niepowodzeń. Trzeba pamiętać o celu i wytrwale do niego dążyć, przestrzegając reguł dobrego wychowania. Mimo że rzeczywistość ekonomiczna uległa przeobrażeniom to książka zachowuje aktualność bo główne definicje nie uległy zmianom. Natura ludzka również pozostaje niezmienna, człowiek ma do czynienia
z ludźmi o różnych charakterach, temperamentach czy postawach.
Tekst: Izabela Majta
Literatura:
J. Korczak, Józki, Jaśki i Franki, Wyd. W.A.B., Warszawa 2013.
J.Korczak, Bankructwo małego Dżeka, Wyd. W.A.B., Warszawa 2012.
W. Gloksin, Uwarunkowania psychicznego rozwoju dziecka, Wyd. Instytut Wydawniczy Zawodowych, Warszawa 1988.
http://efantastyka.pl/jozki-jaski-i-franki
http://culture.pl/pl/dzielo/janusz-korczak-bankructwo-malego-dzeka
Komentarze
Prześlij komentarz