Zjawisko pamięci mięśniowej

Pamięć mięśniowa jest rodzajem podświadomej pamięci mięśniowej i ruchowej. Mechanizm za tym idący został dobrze poznany i dlatego często wykorzystuje się go w sporcie. Regularny wysiłek fizyczny długotrwale zmienia wrażliwość tkanki mięśniowej na działanie bodźców treningowych. Skutkuje to tym, że zdecydowanie łatwiej wraca się do formy nawet po wielu miesiącach czy latach bezczynności, niż buduje ją od totalnego zera.

Jak to właściwie działa?

Niemal każde nowe ćwiczenie prowadzi do dyskomfortu lub bolesności mięśni, co zwykle mija po mniej więcej trzech dniach za sprawą przewrócenia bilansu energetycznego komórek, tkanek i całego naszego organizmu. Gdy wysiłek fizyczny powtarza się, regeneracja następuje szybciej. Podczas wykonywania każdego ćwiczenia dochodzi do przepływu informacji między mózgiem a włóknami mięśniowymi. Włókna mięśniowe przekazują do mózgu informację o wykonanej pracy, obciążeniu zewnętrznym, ilości powtórzeń i tak dalej. Mózg wszystkie te dane porządkuje, zapamiętuje i przechowuje. Właśnie te procesy tworzą pamięć mięśniową. Stąd im dłużej trenujemy, tym pamięć mięśniowa jest większa.

Mechanizmy odpowiedzialne za to zjawisko związane są ze stale zwiększającą się i jednocześnie trwałą ilością jąder komórkowych w miocytach. Sprawiają one, że tkanka mięśniowa nabywa zdolność do lepszego reagowania na bodźce treningowe. Nowe jądra w komórkach mięśniowych nie znikają, lecz jakby przechodzą w stan spoczynku na czas braku aktywności. W momencie wznowienia treningów jądra komórkowe rozpoczynają pracę na takim samym poziomie, co wcześniej. Szacuje się, że neurony, które już istniały w mięśniach, są odtwarzane w ciągu 3–6 miesięcy, podczas gdy do powstania nowych potrzebny jest znacząco dłuższy czas, nawet do 1,5 roku. U osób dopiero rozpoczynających treningi powyższe przemiany komórkowe muszą dopiero nastąpić. Dlatego doświadczeni sportowcy z reguły wracają do pełni formy w znacznie szybszym czasie niż nowicjusze.

Podsumowanie

Pamięć mięśniowa wpływa znacząco na wyniki sportowe, ucząc nowych wzorców, które zostają z nami praktycznie do końca życia. Przez co wracając do treningów nawet po kilkuletniej przerwie, możemy w krótkim czasie odnotować większe postępy od osób dopiero zaczynających przygodę z danym sportem. Jednocześnie ma to również swoje minusy. Złych wzorców z początkowych okresów ciężko jest się później oduczyć.

Zjawisko pamięci mięśniowej dotyczy także codziennych czynności, takich jak pisanie na komputerze, bądź telefonie bez zbędnego wpatrywania się klawiaturę, prowadzenie auta, czy obsługa rozmaitych urządzeń w biurze lub domu. To właśnie dzięki tej pamięci osoba, która raz nauczyła się jeździć na rowerze, do końca życia nie zapomni jak wykonywać tę czynność nawet po wielu latach przerwy.